Konserwanty dodawane do żywności poprawiają walory smakowe, wygląd zewnętrzny produktu, ale także przedłużają świeżość i czas ich przechowywania. Większość z tych chemicznych dodatków ma pozytywny wpływ na produkt, ponieważ niszczy rozwijające się bakterie, które powodują zatrucie organizmu. Dlatego niedodawanie ich do żywności jest praktycznie niemożliwe. Możemy jednak indywidualnie ograniczyć spożywanie takich produktów, ponieważ w nadmiarze są szkodliwe dla zdrowia.

1. Rodzaje konserwantów żywności

Wśród najczęściej stosowanych substancji dodatkowych w żywności można wymienić:

• Barwniki syntetyczne – znajdują się w marmoladach, żelach, gumach do żucia, powłokach tabletek. Mogą wywołać różne reakcje alergiczne, np. pokrzywkę, duszności. Błękit ubrylantowany, oznaczony symbolem E 133, dodawany do warzyw konserwowych może być szkodliwy dla osób cierpiących na zespół jelita nadwrażliwego i inne schorzenia układu pokarmowego.

• Konserwanty – czyli np. E 210 (kwas benzoesowy), który może podrażnić śluzówkę żołądka i jelit oraz powodować wysypki. Znaleźć go można w galaretkach, sokach owocowych, napojach bezalkoholowych, margarynie, konserwach rybnych, warzywach marynowanych czy sosach owocowych i warzywnych.

• Substancje zakwaszające – m. in. kwas octowy (E 260), który znajduje się w owocach i warzywach marynowanych oraz sosach, jest źle tolerowany u osób o wrażliwym żołądku. Chlorki potasu (E 508), wapnia (E 509) i magnezu (E 511) są dodawane do przypraw i niewskazane dla osób, które mają chore nerki czy wątrobę. W dużych ilościach działają na organizm przeczyszczająco.

• Preparaty zastępujące cukier – w tym np. spartan (E 951) i sacharyna (E 954) niewskazane dla osób z wrażliwym przewodem pokarmowym.

2. Konserwanty żywności wywołujące alergię

Konserwanty mogą być powodem alergii pokarmowej. Choroby alergiczne spowodowane sztucznymi barwnikami oraz przeciwutleniaczami obecnie zalicza się do chorób cywilizacyjnych. Pod względem częstości występowania zajmują one piąte miejsce, zaraz po takich chorobach, jak choroby nowotworowe, serca, układu oddechowego i AIDS.
Do przykładowych związków chemicznych znajdujących się w produktach spożywczych, wywołujących alergię, należą:

1. Tartrazyna (E102) – występuje ona w:

• warzywach konserwowych,

• napojach i zupach w proszku,

• galaretkach,

• dżemach,

• likierach owocowych,

• kaszach,

• musztardzie.

2. Barwniki – najczęściej występują w:

• likierach,

• winach,

• ikrze rybiej,

• cukierkach owocowych,

• budyniach.

3. Benzoesan – znajdziemy go w:

• napojach gazowanych,

• majonezie,

• marynatach,

• konserwach warzywnych,

• sałatkach.

4. Benzoesan sodu (E211) – występuje w następujących produktach:

• napojach gazowanych,

• majonezie,

• ketchupie,

• serze,

• marynacie,

• konserwach owocowych i warzywnych,

• sałatkach.

5. Benzoesan potasu (E212) – występuje w:

• napojach bezalkoholowych aromatyzowanych,

• musztardzie,

• przetworach z krewetek,

• margarynie.

6. Ester kwasu p-hydroksybenzoesowego – znajduje się w :

• suszonych przetworach mięsnych,

• wytworach cukierniczych z wyjątkiem czekolady,

• żywności dietetycznej.

7. Bifenyl – występuje w owocach cytrusowych. 8. Słodziki – aspartam - występuje w:

• produktach light,

• kakao rozpuszczalnym,

• kawie rozpuszczalnej,

• multiwitaminie,

• słodzikach,

• gumach do żucia,

• drinkach,

• lekach.

Aby uchronić się przed reakcjami alergicznymi, należy unikać mrożonek i konserw jarzynowych. Obiady przygotowywać samemu, a nie korzystać z barów szybkiej obsługi. Jednak najlepiej, abyśmy unikali wysoko przetworzonej żywności.